Niektóre komendy, zaleĹźnie od wersji lub dystrybucji systemu, mogą się róĹźnić lub niewystępować.

at	Wykonanie czynności w zadanym czasie.
cat	ĹÄ czy pliki i wyświetla na standardowym wyściu. Dane mogÄ być przekierowane do programów lub plików.
chmod	Zmiana praw dostępu do pliku. W trybie symbolicznym za pomocÄ "+", "-", "=" dodajemy, zabieramy lub zostawiamy istniejÄ ce juĹź prawa. W trybie numerycznym podajemy od jednej do czterech liczb ósemkowych. KaĹźda ominięta cyfra jest raktowana jako zero. Pierwsza cyfra wybiera SUID (4) i SGID (2) oraz atrybut zachowania obrazu tekstowego. druga -> prawa dla właściciela, trzecia -> prawa dla grupy, czwarta -> dla innych uĹźytkowników. Prawa: x -> do wykonania w -> do zapisu r -> do odczytu 1 - x 2 - w 3 - wx 4 - r 5 - rx 6 - rw 7 - rwx np.: chmod 777 ala.txt -> wszystkie prawa dla wszystkich uĹźytkowników. -R -> rekurencyjna zmina praw katalogów i ich zawartości
chown	Zmiana właściciela i grupy do pliku. chwon nowy_właściciel:nowa_grupa nazwa_pliku -R -> rekurencyjna zmina dla katalogów i ich zawartości
cmp	Porównuje dwa pliki, bit po bicie, zgłasza pozycję znaku i numeru wiersza w którym wystÄ piła róĹźnica. -c -> wyświetlanie róĹźniÄ cych się znaków, -l -> podaje do listy pozycję i wartość wszystkich róĹźniÄ cych się znaków, |less ->strona po stronie,
cp	Kopiowanie plików. -f -> pliki o identycznych nazwach będÄ nadpisywane bez zapytania, -i -> oczekuje potwierdzenia przed nadpisaniem, -P -> kopiowanie wraz z podkatalogami, -r -> kopiowanie podkatalogów wraz z plikami, -p -> przepisuje atrybuty pliku Ĺşródłowego(właściciel, grupa, prawa, czasy), -u -> nadpisuje pliki docelowe tylko przez nowsze pliki Ĺźródłowe, -v -> wyświetla nazwę pliku podczas kopiowania, -x -> pomija podkatalogi z innych systemów plików, -b -> tworzy kopie zapasowe plików przed ich nadpisaniem, -S symbol_przyr -> dodaj przyrostek "symbol_przyr" do nazwy pliku kopii pliku przy opcji -b,
df	Wyświetla ilość wolnego miejsca na dysku. -T -> osobno dla kaĹźdego systemu plików,
diff	Szukanie róĹźnic pomiędzy dwoma plikami.
du	Podsumowuje zuĹźycie miejasca na dysku. -a -> wyświetla liczby dla wszystkich plików, -b -> rozmiary w bajtach, -k -> rozmiary w kilobajtach, -S -> oblicz rozmiar kaĹźdego katalogu osobno,
find	Poszukiwanie katalogu(-ów) za plikami o określonych właściwościach. ! -> nagacja dla danego kryterium, -name nazwa_pliku -> wyszukiwanie nazwy pliku, -perm tryb -> wyszukiwanie plików, które majÄ prawa dostępu "tryb", -user uĹźytkownik -> wyszukiwanie plików które naleĹźÄ do "uĹźytkownik", -print -> w wyniku nazwa pliku wraz z pełnÄ Ĺ›cieĹźkÄ , -fprint nazwa_pliku -> j.w. zapisane w pliku "nzawa_pliku", -exec polecenie; -> uruchamia "polecenie" dla odnalezionego pliku, {} - symbolizuje w razie potrzeby plik znaleziony dla "polecenie", np.: find ! -name dup* -exec ls -l {}; -> wyszukuje wszystkie pliki które nie zaczynajÄ się od wyraĹźenia dup i przedstawia je w formie długiej poleceniem ls
fsck	Sprawdza i naprawia system plików. -A -> sprawdzenie wszystkich systemów plików ujętych w /etc/fstab, -N tryb -> nie wykonuje polecenia, jedynie pokaĹźe co mogłoby nastÄ pić, -R -> tylko przy -A, pomija system plików "root", czyli główny system plików "/", -V -> wyświetla dokładne komunikaty, -a -> automatyczna naprawa bez pytania o potwierdzenie, -r -> naprawa interaktywna, -t typ_systemu_plików -> określenie typu systemu plików, który ma być sprawdzany (jak w poleceniu mount). Standardowo fsck pobiera typ z pliku /etc/fstab
g++	Kompilator dla języka C++.
gcc	Kompilator dla języka C.
grep	Przeszukiwanie plików w poszukiwaniu linii pasujÄ cych do podanego wzorca (wyraĹźenie regularne). -b -> wyświetla pozycję odnalezionego miejsca, -c -> ogólna liczba odnalezionych wyraĹźeń pasujÄ cych do wzorca, -h -> nie wypisuje nazwy pliku przed kaĹźdym odnalezionym miejscem, -i -> ignoruje róĹźnicę pomiędzy pisowniÄ duĹźymi i miałymi literami, -l -> wyświetla tylko nazwę plików zawierajÄ cych wyraĹźenia pasujÄ ce do wzorca bez wypisania wierszy, -n -> wyświetla numer wiersza kaĹźdego odnalezionego wystÄ pienia wzorca, -s -> brak wyświetlania i meldunków o błędach, -v -> wyświetla tylko wiersze, które nie zawierajÄ wzorca, -w -> wyświetla tylko wiersze, zawirajÄ ce kompletny wzorzec, -x -> wyświetla tylko wiersze, które pasujÄ do wzorca jako cały wiersz, -f -> szuka wzorca w pliku, np.: grep [rR]eturn * -> przeszukuje wszystkie pliki w bieĹźÄ cym katalogu, w poszukiwaniu wyraĹźenia "return" lub "Return".
gunzip	Dearchiwizacja.
hostname	Podaje lub ustawia nazwę hosta.(/ETC/hosts) -d -> podaje nazwę domeny (identyczne z poleceniem domainname), -i -> podaje adres IP hosta, -s -> podaje samÄ nazwę hosta (bez domeny),
kill	Zakańcza pracę podanego pracesu. 9 -> sygnał informujÄ cy jÄ dro, iĹź dany proces musi być natychmiast zakończony, 15 -> (ustawienie domyślne) sygnał informujÄ cy jÄ dro, iĹź dany proces musi być zakończony, ale naleĹźy pozwolić mu na wykonanie tej operacji samodzielnie (moĹźe więc zamknÄ Ä‡ uĹźywane pliki i zakończyć działanie), -HUP -> nakazuje większości programów na ponowne odczytanie ich plików konfiguracyjnych i dalsze działanie (reload), Aby uzyskać numer PId danego procesu, naleĹźy skorzystać z komendy "ps". np.: kill -HUB 234 -> ładuje ponownie pliki konfiguracyjne procesu 234, killall -> komenda pozwala na zabicie kaĹźdego procesu, który odpowiada programowi o podanej nazwie. -i -> pyta o zgodność przed zakończeniem kaĹźdego procesu, np.: killall -9 wolf -> zabije wszystkie naleĹźÄ ce do uĹźytkownika instancje wolf'a.
last	last [nazwa_uĹźytkownika] -> Sprawdza logi uĹźytkownika.
lastcomm	lastcomm [nazwa_użytkownika] -> sprawdza co ostatnio robił użytkownik.
ln	Tworzy dowiÄ zania do plików lub katalogów. -b -> tworzy kopie zapasowe przed ich usunięciem/nadpisaniem, -f -> nadpisanie istniejÄ cy plik o takiej samej nazwie, -i -> oczekuje na potwierdzenie przed usunięciem, -s -> tworzy Ĺ‚Ä czniki symboliczne zamiast sztywnych, -v -> podaje nazwę pliku przed zlinkowaniem,
logout	Wylogowanie z systemu.
ls	Wyświetlenie zawartości katalogu. -a -> równieĹź pliki ukryte, -b -> znaki niedrukowalne jako liczby ósemkowe, -c -> sortowanie według daty, -f -> sortowanie wegług kolejności zapisu, -k -> wielkość plików w kilobajtach, -l -> typ, prawa, wĹ‚Ä Ĺ›ciciel, grupa, data ostatniej zmiany, -m -> wyświetla nazwy plików poziomo oddzielone przecinkami, -p -> znak "/" do nazwy katalogu, -r -> odwrotna kolejność, -u -> sortowanie według ostatniego dostępu do pliku, -A -> wszystkie pliki z wyjÄ tkiem "." i "..", -L -> zamiast dowiÄ zań pokazane sÄ pliki lub katalogi, na które wskazujÄ te dowiÄ zania, -R -> rekursywnie zawartość podkatalogów, -S -> sortowanie według rozmiaru, -X -> sortowanie alfabetyczne według nazw rozszerzenia, -l wzorzec -> pomija pliki zawirajÄ ce w nazwie wzorzec.
mail	Wysyłanie i odbieranie poczty. -v -> szczegółowe informacje dotyczÄ ce wysyłki, -s "temat" -> doĹ‚Ä cza temat widamości, -c -> wysyła kopie do listy uĹźytkowników (oddzielone przecinkami), -f -> czyta zawartość pliku mbox, -u -> równowaĹźne z : "mail -f /var/spool/mail/uzytkownik". Polecenie mail bez parametrów sprawdza pocztę uĹźytkownika i wypisuje nagłówek kaĹźdej wiadomości. Pokazanie wiadomości odbywa się za pomocÄ polecenia "print" (lub "p"), przemieszczanie się po widomościach, odbywa się za pomocÄ klawiszy "+", "-". Za pomocÄ polecenia "delete" (lub "d") usuwamy wiadomość. Przy pomocy polecenia "reply" (lub "r") mamy moĹźliwość odpowiedzenia na danÄ wiadomość. Polecenie mail z listÄ adresatów (lub jednego) jako parametry, daje moĹźliwość stworzenia i wysłania poczty. Po wpisaniu treści wiadomości koniec następuje po naciśnięciu klawiszy "Ctrl-D" na poczÄ tku nowej linii. Zakończenie sesji odbywa się za pomocÄ polecenia "quit" (lub "q").
mkdir	Tworzy nowy katalog.
mkfs	Tworzenie (formatowanie) systemu plików. -V -> wyświetla dokładne komunikaty, -t typ_systemu_plik -> określenie systemu plików, analogicznie do polecenia "mount". Standardowo mkfs pobiera typ z /ETC/fstab. -c -> sprawdzenie partycji przed jej sformatowaniem w poszukiwaniu błędnych bloków, -l nazwa_pliku -> odczytuje listę błędnych bloków z pliku "nazwa_pliku"
more	Wyświetlanie zawartości pliku w porcjach. Zawartość pokazywana jest na jednym ekranie (pomoc poprzez naciśnięcie klawisza "h"). -d -> wyświetla komunikat "Press space to continue, "q" to quit, na końcu kaĹźdej strony, -f -> długie wiersze, które sÄ Ĺ‚amane, zliczane sÄ tylko raz, -l -> ignoruje znak przesunięcia strony ^L, -p i -c -> blokujÄ przewijanie ekranu, -s -> wyświetlenie większej liczby wierszy pustych tylko jako jeden wiersz, -u -> blokuje podkreślenia, -liczba_wierszy -> liczba wierszy jaka ma być wyświetlona, + numer_wiersza -> rozpoczyna od numer_wiersza.
mount	PrzyĹ‚Ä czenie systemu plików znajdujÄ cego się na danym urzÄ dzeniu do drzewa plików. Komenda umount działa odwrotnie. Typowa postać komendy mount: mount -t type device dir type -> typ montowanego systemu plików, device -> adres urzÄ dznia podĹ‚Ä czanego systemu plików, dir -> katalog do którego będzie przyĹ‚Ä czony nowy system plików. -t type-> podany jest system plików, jeĹźeli nie znamy systemu to podajmy "auto" (tak jest domyślnie) -v -> tryb z komunikatami, -r -> montuj tylko w trybie do odczytu, -w -> montuj w trybie do odczytu i zapisu (domyślnie),
mv	Przeniesienie lub zmiana nazwy pliku. -b -> zabepiecza pliki przed skasowaniem, poprzez stworzenie kopii zapasowych, -f -> pliki usuwane/nadpisywane bez potwierdzenia, -i -> oczekuj potwierdzenia przed usunięciem/nadpisaniem, -u -> nadpisuje pliki docelowe tylko przez nowsze pliki Ĺşródłowe, -v -> wyświetla dokładne komunikaty, -S rozszerzenie -> zmienia rozszerzenie starych plików na "rozszerzenie",
passwd	Zmiana hasła aktualnego użytkownika, root może zmieniać hasło innym użytkownikom: "passwd nazwa_uzytkownika".
ps	Podaje opis bierzÄ cych pocesów uĹźytkownika (pstree -> wyświetla drzewo procesów). l -> długi format, a -> procesy innych uĹźytkowników, r -> tylko pracujÄ ce procesy,
pwd	Podaje bierzÄ cy katalog.
rm	Usuwa pliki. -d -> usuwa katalogi wraz z zawartościÄ , -f -> ignoruje nieistniejÄ ce pliki i nie pyta uĹźytkownika, -i -> pyta uĹźytkonika przed skasowaniem kaĹźdego z plików, -r -> usuwanie rekurencyjne zawartości katalogów (podkatalogów),
rmdir	Usuwa puste katalogi.
screen	Uruchomienie procesu w tle, by wyjść nie zakanczajac sesji ctrl+a, ctrl+d -> deatched , screen -x , screen -r pid -> atached.
set	ustawienie zmiennych set.
shutdown	Zamykanie systemu. -t -> po określonej liczbie sekund, -k -> nie zamykaj, wyślij tylko widomość o zamykaniu do wszystkich uĹźytkowników, -r -> ponowne uruchomienie po zamknięciu, -h -> zatrzymanie pracy po zamknięciu, time -> czas kiedy ma nastÄ pić zmaknięcie systemu (hh:mm), now -> natychmiast zamknij system. np.: shutdown -r now -> natychmiast zrestartuj komputer.
size	Podaj rozmiar.
sleep	Zawieś na podany czas (jako parametr: liczba[smhd]). s - sekundy, m - minuty, h - godziny, d - dni.
talk	Program do komunikacji na bierzÄ co z innym uĹźytkownikiem (talk uĹźytkownik tty). uĹźytkownik - na lokalnej maszynie wystarczy nazwa loginu, na innej maszynie nazwa_loginu@host, tty - uĹźycie do wskazania właściwego terminala, jeĹźeli dany uĹźtkownik jest zalogowany więcej niĹź raz.
uname	Wyświetla informacje o systemie. -a -> wszystkie dane, -m -> typ maszyny, -n -> sieciowa nazwa hosta maszyny, -r -> wersja systemu operacyjnego - jÄ dra, -s -> nazwa systemu, -v -> wersja i data systemu operacyjnego,
who	Pokazuje kto jest zalogowany w systemie. -m -> to samo co "who am i",
write	Wysyła komunikat do innego użytkownika.
hdparm	Wyświetla i ustawia właściwiści dla dysków. -t -> dokonaj pomiaru odczytu, -T -> dokonaj pomiaru odczytu cache, -gr -> dysk SCSI, /dev/hda -> scieĹźka do dysku, np.: hdparm -T -t -gr /dev/sda -> wyświetla parametry dysku SCSI, reszta parametrów dostępna w man.