Niektóre komendy, zale?nie od wersji lub dystrybucji systemu, mog? si? ró?ni? lub niewyst?powa?.

at	Wykonanie czynno?ci w zadanym czasie.
cat	??czy pliki i wy?wietla na standardowym wy?ciu. Dane mog? by? przekierowane do programów lub plików.
chmod	Zmiana praw dost?pu do pliku. W trybie symbolicznym za pomoc? "+", "-", "=" dodajemy, zabieramy lub zostawiamy istniej?ce ju? prawa. W trybie numerycznym podajemy od jednej do czterech liczb ósemkowych. Ka?da omini?ta cyfra jest raktowana jako zero. Pierwsza cyfra wybiera SUID (4) i SGID (2) oraz atrybut zachowania obrazu tekstowego. druga -> prawa dla w?a?ciciela, trzecia -> prawa dla grupy, czwarta -> dla innych u?ytkowników. Prawa: x -> do wykonania w -> do zapisu r -> do odczytu 1 - x 2 - w 3 - wx 4 - r 5 - rx 6 - rw 7 - rwx np.: chmod 777 ala.txt -> wszystkie prawa dla wszystkich u?ytkowników. -R -> rekurencyjna zmina praw katalogów i ich zawarto?ci
chown	Zmiana w?a?ciciela i grupy do pliku. chwon nowy_w?a?ciciel:nowa_grupa nazwa_pliku -R -> rekurencyjna zmina dla katalogów i ich zawarto?ci
cmp	Porównuje dwa pliki, bit po bicie, zg?asza pozycj? znaku i numeru wiersza w którym wyst?pi?a ró?nica. -c -> wy?wietlanie ró?ni?cych si? znaków, -l -> podaje do listy pozycj? i warto?? wszystkich ró?ni?cych si? znaków, |less ->strona po stronie,
cp	Kopiowanie plików. -f -> pliki o identycznych nazwach b?d? nadpisywane bez zapytania, -i -> oczekuje potwierdzenia przed nadpisaniem, -P -> kopiowanie wraz z podkatalogami, -r -> kopiowanie podkatalogów wraz z plikami, -p -> przepisuje atrybuty pliku ?ród?owego(w?a?ciciel, grupa, prawa, czasy), -u -> nadpisuje pliki docelowe tylko przez nowsze pliki ?ród?owe, -v -> wy?wietla nazw? pliku podczas kopiowania, -x -> pomija podkatalogi z innych systemów plików, -b -> tworzy kopie zapasowe plików przed ich nadpisaniem, -S symbol_przyr -> dodaj przyrostek "symbol_przyr" do nazwy pliku kopii pliku przy opcji -b,
df	Wy?wietla ilo?? wolnego miejsca na dysku. -T -> osobno dla ka?dego systemu plików,
diff	Szukanie ró?nic pomi?dzy dwoma plikami.
du	Podsumowuje zu?ycie miejasca na dysku. -a -> wy?wietla liczby dla wszystkich plików, -b -> rozmiary w bajtach, -k -> rozmiary w kilobajtach, -S -> oblicz rozmiar ka?dego katalogu osobno,
find	Poszukiwanie katalogu(-ów) za plikami o okre?lonych w?a?ciwo?ciach. ! -> nagacja dla danego kryterium, -name nazwa_pliku -> wyszukiwanie nazwy pliku, -perm tryb -> wyszukiwanie plików, które maj? prawa dost?pu "tryb", -user u?ytkownik -> wyszukiwanie plików które nale?? do "u?ytkownik", -print -> w wyniku nazwa pliku wraz z pe?n? ?cie?k?, -fprint nazwa_pliku -> j.w. zapisane w pliku "nzawa_pliku", -exec polecenie; -> uruchamia "polecenie" dla odnalezionego pliku, {} - symbolizuje w razie potrzeby plik znaleziony dla "polecenie", np.: find ! -name dup* -exec ls -l {}; -> wyszukuje wszystkie pliki które nie zaczynaj? si? od wyra?enia dup i przedstawia je w formie d?ugiej poleceniem ls
fsck	Sprawdza i naprawia system plików. -A -> sprawdzenie wszystkich systemów plików uj?tych w /etc/fstab, -N tryb -> nie wykonuje polecenia, jedynie poka?e co mog?oby nast?pi?, -R -> tylko przy -A, pomija system plików "root", czyli g?ówny system plików "/", -V -> wy?wietla dok?adne komunikaty, -a -> automatyczna naprawa bez pytania o potwierdzenie, -r -> naprawa interaktywna, -t typ_systemu_plików -> okre?lenie typu systemu plików, który ma by? sprawdzany (jak w poleceniu mount). Standardowo fsck pobiera typ z pliku /etc/fstab
g++	Kompilator dla j?zyka C++.
gcc	Kompilator dla j?zyka C.
grep	Przeszukiwanie plików w poszukiwaniu linii pasuj?cych do podanego wzorca (wyra?enie regularne). -b -> wy?wietla pozycj? odnalezionego miejsca, -c -> ogólna liczba odnalezionych wyra?e? pasuj?cych do wzorca, -h -> nie wypisuje nazwy pliku przed ka?dym odnalezionym miejscem, -i -> ignoruje ró?nic? pomi?dzy pisowni? du?ymi i mia?ymi literami, -l -> wy?wietla tylko nazw? plików zawieraj?cych wyra?enia pasuj?ce do wzorca bez wypisania wierszy, -n -> wy?wietla numer wiersza ka?dego odnalezionego wyst?pienia wzorca, -s -> brak wy?wietlania i meldunków o b??dach, -v -> wy?wietla tylko wiersze, które nie zawieraj? wzorca, -w -> wy?wietla tylko wiersze, zawiraj?ce kompletny wzorzec, -x -> wy?wietla tylko wiersze, które pasuj? do wzorca jako ca?y wiersz, -f -> szuka wzorca w pliku, np.: grep [rR]eturn * -> przeszukuje wszystkie pliki w bie??cym katalogu, w poszukiwaniu wyra?enia "return" lub "Return".
gunzip	Dearchiwizacja.
hostname	Podaje lub ustawia nazw? hosta.(/ETC/hosts) -d -> podaje nazw? domeny (identyczne z poleceniem domainname), -i -> podaje adres IP hosta, -s -> podaje sam? nazw? hosta (bez domeny),
kill	Zaka?cza prac? podanego pracesu. 9 -> sygna? informuj?cy j?dro, i? dany proces musi by? natychmiast zako?czony, 15 -> (ustawienie domy?lne) sygna? informuj?cy j?dro, i? dany proces musi by? zako?czony, ale nale?y pozwoli? mu na wykonanie tej operacji samodzielnie (mo?e wi?c zamkn?? u?ywane pliki i zako?czy? dzia?anie), -HUP -> nakazuje wi?kszo?ci programów na ponowne odczytanie ich plików konfiguracyjnych i dalsze dzia?anie (reload), Aby uzyska? numer PId danego procesu, nale?y skorzysta? z komendy "ps". np.: kill -HUB 234 -> ?aduje ponownie pliki konfiguracyjne procesu 234, killall -> komenda pozwala na zabicie ka?dego procesu, który odpowiada programowi o podanej nazwie. -i -> pyta o zgodno?? przed zako?czeniem ka?dego procesu, np.: killall -9 wolf -> zabije wszystkie nale??ce do u?ytkownika instancje wolf'a.
last	last [nazwa_u?ytkownika] -> Sprawdza logi u?ytkownika.
lastcomm	lastcomm [nazwa_u?ytkownika] -> sprawdza co ostatnio robi? u?ytkownik.
ln	Tworzy dowi?zania do plików lub katalogów. -b -> tworzy kopie zapasowe przed ich usuni?ciem/nadpisaniem, -f -> nadpisanie istniej?cy plik o takiej samej nazwie, -i -> oczekuje na potwierdzenie przed usuni?ciem, -s -> tworzy ??czniki symboliczne zamiast sztywnych, -v -> podaje nazw? pliku przed zlinkowaniem,
logout	Wylogowanie z systemu.
ls	Wy?wietlenie zawarto?ci katalogu. -a -> równie? pliki ukryte, -b -> znaki niedrukowalne jako liczby ósemkowe, -c -> sortowanie wed?ug daty, -f -> sortowanie weg?ug kolejno?ci zapisu, -k -> wielko?? plików w kilobajtach, -l -> typ, prawa, w???ciciel, grupa, data ostatniej zmiany, -m -> wy?wietla nazwy plików poziomo oddzielone przecinkami, -p -> znak "/" do nazwy katalogu, -r -> odwrotna kolejno??, -u -> sortowanie wed?ug ostatniego dost?pu do pliku, -A -> wszystkie pliki z wyj?tkiem "." i "..", -L -> zamiast dowi?za? pokazane s? pliki lub katalogi, na które wskazuj? te dowi?zania, -R -> rekursywnie zawarto?? podkatalogów, -S -> sortowanie wed?ug rozmiaru, -X -> sortowanie alfabetyczne wed?ug nazw rozszerzenia, -l wzorzec -> pomija pliki zawiraj?ce w nazwie wzorzec.
mail	Wysy?anie i odbieranie poczty. -v -> szczegó?owe informacje dotycz?ce wysy?ki, -s "temat" -> do??cza temat widamo?ci, -c -> wysy?a kopie do listy u?ytkowników (oddzielone przecinkami), -f -> czyta zawarto?? pliku mbox, -u -> równowa?ne z : "mail -f /var/spool/mail/uzytkownik". Polecenie mail bez parametrów sprawdza poczt? u?ytkownika i wypisuje nag?ówek ka?dej wiadomo?ci. Pokazanie wiadomo?ci odbywa si? za pomoc? polecenia "print" (lub "p"), przemieszczanie si? po widomo?ciach, odbywa si? za pomoc? klawiszy "+", "-". Za pomoc? polecenia "delete" (lub "d") usuwamy wiadomo??. Przy pomocy polecenia "reply" (lub "r") mamy mo?liwo?? odpowiedzenia na dan? wiadomo??. Polecenie mail z list? adresatów (lub jednego) jako parametry, daje mo?liwo?? stworzenia i wys?ania poczty. Po wpisaniu tre?ci wiadomo?ci koniec nast?puje po naci?ni?ciu klawiszy "Ctrl-D" na pocz?tku nowej linii. Zako?czenie sesji odbywa si? za pomoc? polecenia "quit" (lub "q").
mkdir	Tworzy nowy katalog.
mkfs	Tworzenie (formatowanie) systemu plików. -V -> wy?wietla dok?adne komunikaty, -t typ_systemu_plik -> okre?lenie systemu plików, analogicznie do polecenia "mount". Standardowo mkfs pobiera typ z /ETC/fstab. -c -> sprawdzenie partycji przed jej sformatowaniem w poszukiwaniu b??dnych bloków, -l nazwa_pliku -> odczytuje list? b??dnych bloków z pliku "nazwa_pliku"
more	Wy?wietlanie zawarto?ci pliku w porcjach. Zawarto?? pokazywana jest na jednym ekranie (pomoc poprzez naci?ni?cie klawisza "h"). -d -> wy?wietla komunikat "Press space to continue, "q" to quit, na ko?cu ka?dej strony, -f -> d?ugie wiersze, które s? ?amane, zliczane s? tylko raz, -l -> ignoruje znak przesuni?cia strony ^L, -p i -c -> blokuj? przewijanie ekranu, -s -> wy?wietlenie wi?kszej liczby wierszy pustych tylko jako jeden wiersz, -u -> blokuje podkre?lenia, -liczba_wierszy -> liczba wierszy jaka ma by? wy?wietlona, + numer_wiersza -> rozpoczyna od numer_wiersza.
mount	Przy??czenie systemu plików znajduj?cego si? na danym urz?dzeniu do drzewa plików. Komenda umount dzia?a odwrotnie. Typowa posta? komendy mount: mount -t type device dir type -> typ montowanego systemu plików, device -> adres urz?dznia pod??czanego systemu plików, dir -> katalog do którego b?dzie przy??czony nowy system plików. -t type-> podany jest system plików, je?eli nie znamy systemu to podajmy "auto" (tak jest domy?lnie) -v -> tryb z komunikatami, -r -> montuj tylko w trybie do odczytu, -w -> montuj w trybie do odczytu i zapisu (domy?lnie),
mv	Przeniesienie lub zmiana nazwy pliku. -b -> zabepiecza pliki przed skasowaniem, poprzez stworzenie kopii zapasowych, -f -> pliki usuwane/nadpisywane bez potwierdzenia, -i -> oczekuj potwierdzenia przed usuni?ciem/nadpisaniem, -u -> nadpisuje pliki docelowe tylko przez nowsze pliki ?ród?owe, -v -> wy?wietla dok?adne komunikaty, -S rozszerzenie -> zmienia rozszerzenie starych plików na "rozszerzenie",
passwd	Zmiana has?a aktualnego u?ytkownika, root mo?e zmienia? has?o innym u?ytkownikom: "passwd nazwa_uzytkownika".
ps	Podaje opis bierz?cych pocesów u?ytkownika (pstree -> wy?wietla drzewo procesów). l -> d?ugi format, a -> procesy innych u?ytkowników, r -> tylko pracuj?ce procesy,
pwd	Podaje bierz?cy katalog.
rm	Usuwa pliki. -d -> usuwa katalogi wraz z zawarto?ci?, -f -> ignoruje nieistniej?ce pliki i nie pyta u?ytkownika, -i -> pyta u?ytkonika przed skasowaniem ka?dego z plików, -r -> usuwanie rekurencyjne zawarto?ci katalogów (podkatalogów),
rmdir	Usuwa puste katalogi.
screen	Uruchomienie procesu w tle, by wyj?? nie zakanczajac sesji ctrl+a, ctrl+d -> deatched , screen -x , screen -r pid -> atached.
set	ustawienie zmiennych set.
shutdown	Zamykanie systemu. -t -> po okre?lonej liczbie sekund, -k -> nie zamykaj, wy?lij tylko widomo?? o zamykaniu do wszystkich u?ytkowników, -r -> ponowne uruchomienie po zamkni?ciu, -h -> zatrzymanie pracy po zamkni?ciu, time -> czas kiedy ma nast?pi? zmakni?cie systemu (hh:mm), now -> natychmiast zamknij system. np.: shutdown -r now -> natychmiast zrestartuj komputer.
size	Podaj rozmiar.
sleep	Zawie? na podany czas (jako parametr: liczba[smhd]). s - sekundy, m - minuty, h - godziny, d - dni.
talk	Program do komunikacji na bierz?co z innym u?ytkownikiem (talk u?ytkownik tty). u?ytkownik - na lokalnej maszynie wystarczy nazwa loginu, na innej maszynie nazwa_loginu@host, tty - u?ycie do wskazania w?a?ciwego terminala, je?eli dany u?tkownik jest zalogowany wi?cej ni? raz.
uname	Wy?wietla informacje o systemie. -a -> wszystkie dane, -m -> typ maszyny, -n -> sieciowa nazwa hosta maszyny, -r -> wersja systemu operacyjnego - j?dra, -s -> nazwa systemu, -v -> wersja i data systemu operacyjnego,
who	Pokazuje kto jest zalogowany w systemie. -m -> to samo co "who am i",
write	Wysy?a komunikat do innego u?ytkownika.
hdparm	Wy?wietla i ustawia w?a?ciwi?ci dla dysków. -t -> dokonaj pomiaru odczytu, -T -> dokonaj pomiaru odczytu cache, -gr -> dysk SCSI, /dev/hda -> scie?ka do dysku, np.: hdparm -T -t -gr /dev/sda -> wy?wietla parametry dysku SCSI, reszta parametrów dost?pna w man.